Nieuwe aanwinsten

In 2017 is dankzij een particuliere schenking van een kunstbeschermer een groep werken van Hans Ticha verworven, van wie er tot dusverre nog geen werken in de collectie van het museum waren. Hans Ticha was in de DDR vooral bekend en gerespecteerd als boekillustrator, terwijl zijn schilderijen slechts af en toe op tentoonstellingen te zien waren.

Ticha ontwikkelde een onmiskenbare beeldtaal die dicht bij pop-art stond. Het ongebruikelijke daarvan in combinatie met een kritische kijk op de ontwikkelingen in de voormalige DDR verhinderde de verdere verspreiding van zijn vrije artistieke werk. Naast de maatschappelijke veranderingen heeft Ticha tot op de dag van vandaag een onmiskenbare, zeer onafhankelijke vorm van artistieke expressie behouden.

Onder de verworven werken bevinden zich een van de zeldzame houten reliëfs van de kunstenaar Vis verkoopster (1973) en het karakteristieke schilderij Roze kapsalon (1975); voorts de aquarel Tribune (1985), een van Ticha's maatschappijkritische werken, alsook het recentelijk gemaakte schilderij Parasol (2016). Met deze vier kunstwerken kwam een representatief blok werken van deze bijzondere kunstenaar in de collectie van het museum.

Het schilderij Roze kapsalon is te zien in de permanente tentoonstelling:
Paden van de moderne tijd.

Het zelfportret van de kunstenaar A. R. Penck is nog met zijn ‘burgerlijke’ voornaam ‘Ralf’ (Ralf Winkler) gesigneerd. Penck woonde en werkte in Dresden tot de ontneming van het staatsburgerschap door de autoriteiten van de DDR in het jaar 1980. Als kunstenaar was hij autodidact en bevatte zich met de moderne kunst, waaruit hij belangrijke impulsen voor zijn eigen creëren verkreeg, wat in deze periode tegelijkertijd oorspronkelijk en volledig onafhankelijk was.

Zijn onaangepaste en alternatieve manier van denken creëerde eind jaren zeventig zijn eigen beeldtaal in zijn artistieke systeem van tekens ‘STANDART’.

Het zelfportret komt uit de tijd voorafgaande aan de "STANDART". Het is een parafrase van het expressionisme van de Brücke en van Edvard Munch. Penck dacht na over zijn bestaan als kunstenaar in een tijd waarin het politieke systeem van de DDR door artistieke en intellectuele uitingen werd verstoord en het toenemend rigide reageerde.

Het schilderij is gerelateerd aan zowel de collectie expressionisme als de collectie kunst in de DDR van het museum. De aankoop van het werk vormt een aanvulling op een convoluut prenten van de kunstenaar, dat in 2015 door een schenking werd verkregen. De aankoop werd mogelijk gemaakt door de deelstaat Saksen-Anhalt/staatskanselarij en het ministerie van Cultuur.

Het schilderij is te zien in de permanente tentoonstelling:
Paden van de moderne tijd

Op woensdag 28 juni 2017 gaf de culturele stichting Kulturstiftung Saksen-Anhalt, in het Kunstmuseum Moritzburg Halle (Saale) onder aanwezigheid van Rainer Robra, hoofd van de staatskanselarij en minister van Cultuur van de deelstaat Saksen-Anhalt, kunst en alledaagse voorwerpen uit voormalig joods bezit terug aan de Jewish Claims Conference (JCC), vertegenwoordigd door Roman Haller.

De in totaal 17 gerestitueerde voorwerpen, waaronder 3 besamim kruidenbussen voor privé ritueel gebruik in het kader van de sabbatviering, bevinden zich sinds 1940 in het Kunstmuseum Moritzburg Halle (Saale). Ondanks intensief onderzoek in de afgelopen jaren konden de eigenaren niet worden geïdentificeerd, zodat de voorwerpen formeel aan het JCC werden gerestitueerd en via een overeenkomst inzake langdurige bruikleen verder in het Kunstmuseum Moritzburg Halle (Saale) verblijven. De geschiedenis van dit convoluut wordt aan de hand van drie voorwerpen uit de permanente tentoonstelling verteld:
Paden van de moderne tijd

De culturele stichting Kulturstiftung Saksen-Anhalt is het gelukt samen met de stichting Ernst von Siemens Kunststiftung, de culturele stichting van de deelstaten, de bank Saalesparkasse en de deelstaat Saksen-Anhalt/ staatskanselarij en het ministerie voor Cultuur, voor het Kunstmuseum Moritzburg Halle (Saale) een in 1937 door de nationaalsocialistische actie ‘ontaarde kunst’ uit het museum in beslag genomen werk, terug te kopen. Het gaat om het aquarel ‘Abstieg’ (1925) van Wassily Kandinsky (1866-1944).

Het werk werd in 1929 door de museumdirecteur Alois J Schardt voor het museum gekocht, in 1937 door de nationaalsocialisten als ‘ontaard’ in beslag genomen en in hetzelfde jaar in de Münchener Feme-tentoonstelling gediffameerd gepresenteerd. In 1940 kocht de kunsthandelaar Hildebrand Gurlitt het, uit wiens bezit het na de Tweede Wereldoorlog in de kunsthandel kwam en als gevolg daarvan meervoudig van eigenaar wisselde. De laatste particuliere eigenaar in Japan liet in 2015 weten, het te willen verkopen. Het veilinghuis meldde zich daaropvolgend bij het Kunstmuseum Moritzburg Halle (Saale) en informeerde over de mogelijkheid een werk uit de verloren collectie uit de moderne tijd te kunnen terugkopen.

In het jaar 2017 kon het museum een unieke collectie kopen die over een periode van meer dan een halve eeuw door middel van belangrijke specialistische kennis werd verzameld. De privé-schenking bestaat uit ca. 300 voorwerpen en bevat voornamelijk glazen, keramiek en goudsmidwerken uit de Jugendstil en Art Déco periode. Hierdoor wordt de collectie uitgebreid, verrijkt en aangevuld met tal van prachtige werken.

Vooral de Jugendstil werken van de bekende Lothringische kunstenaar Emil Gallé, de glasmanufacturen Daum Frères, Legras & Cie., Lalique of de Christallerie Saint-Louis zijn vertegenwoordigd. Deze worden aangevuld met de Boheemse glazen en werken uit de Weense ateliers, o.a. van Koloman Moser, de glasmanufactuur van Poschinger, Pallme-König & Habel en Moser AG Karlsbad.

Keramische voorwerpen van Massier die door hun prachtige glanzende glazuur bekoren, of de eersteklas bronzen gietwerken van de Franse beeldhouwer Jules Desbois, alsook het zilver van de Deense manufactuur Michelsen maken door hun unieke ambacht indruk.

De genereuze schenking bevat ook werken en groepen werken van bekende kunstenaars zoals Karl en Fritz Schmoll genaamd Eisenwerth, Kyohei Fujita, Karl Wiedmann, Richard Süßmuth, Jean Lurçat of Fritz Koenig, maar ook een collectie kostuumsieraden uit de tweede helft van de 20e eeuw.

Individuele objecten uit deze fantastische toevoeging aan de collectie worden in wisselende combinaties getoond als onderdeel van de permanente tentoonstelling:
Paden van de moderne tijd

De verwerving van een unieke studioglascollectie uit particulier bezit breidt de glascollectie van het kunstmuseum Moritzburg Halle (Saale) aanzienlijk uit met belangrijke werken uit de internationale hedendaagse glaskunst. Daarmee behoort het museum tot een van de weinige in Duitsland die een uitstekend overzicht kunnen geven van de internationale ontwikkeling van glaskunst in de tweede helft van de 20e eeuw. De verworven collectie bevat in totaal 157 bijzondere werken van kunstenaars uit Amerika, Japan en diverse Europese landen.

De uitbreiding van de collectie werd mogelijk gemaakt door de genereuze steun van de stichting Ostdeutsche Sparkassenstiftung, samen met de bank Saalesparkasse Halle en de vereniging Freunde und Förderer van Kunstmuseum Moritzburg Halle (Saale) e.V.

Na de Tweede Wereldoorlog schreef de stad Halle (Saale) een wedstrijd uit inzake een gedenkteken voor de slachtoffers van het fascisme. Hiervoor schiep de beroemde beeldhouwer Georg Kolbe in het laatste jaar van zijn leven een gipsmodel van een groep met twee figuren. Een op de knie gezonken gestalte wordt door middel van een omarming door een ander vastgehouden. De beeldende behandeling blijft schetsmatig met een beweegt oppervlak. Hoewel Kolbe de eerste prijs voor deze wedstrijd won, werd het gedenkteken niet gerealiseerd. Het enkel in gips uitgevoerde model dat in de nalatenschap van Kolbe was, liet een Canadese afgezant in 1957 gieten.

De aankoop werd mogelijk door de royale donatie van de stichting Ernst von Siemens Kunststiftung, de bank Saalesparkasse Halle (Saale), de vereniging Freunde und Förderer des Kunstmuseums Moritzburg Halle (Saale) e. V., alsook van particuliere donateurs.

Franz Krüger, geboren in Großbadegast bij Köthen, is een van de belangrijkste Duitse schilders uit de eerste helft van de 19e eeuw. Hij verwierf vooral bekendheid als portretschilder en ontwerper van paradeafbeeldingen in groot formaat.

Het schilderij, een van de belangrijkste werken uit het oeuvre van Krüger, getuigt van het meesterschap van de kunstenaar als portrettist en zijn bij leven reeds geprezen vaardigheid als paardenschilder. De helderheid van de beeldstructuur gaat gepaard met zijn hoge mate van soevereiniteit bij de omgang met kleur, zodat een monumentaal werk van herinnering en waardering van veldmaarschalk Neidhardt von Gneisenau is ontstaan.

De aankoop werd mogelijk gemaakt door de genereuze steun van de culturele stichting van de deelstaten, Lotto-Toto GmbH Saksen-Anhalt en de deelstaat Saksen-Anhalt.

Het schilderij maakt deel uit van de permanente tentoonstelling kunst uit de 17e tot 19e eeuw